Profilaktyka powikłań krwotocznych zabiegów implantacji stymulatorów, ICD, CRTD

Kurs dla kardiologów i specjalistów chorób wewnętrznych

Autor: Łukasz Pastwa, Samodzielny Specjalistyczny Szpital Zachodni, Grodzisk Mazowiecki

Powikłania krwotoczne należą do najczęstszych powikłań zabiegów elektroterapii. Stanowią też główny czynnik ryzyka najcięższych powikłań, jakimi są powikłania infekcyjne. Krwiak loży stanowi podłoże do infekcji i rozwoju odelektrodowegozapalenia wsierdzia. Dlatego w trakcie nauki wszczepiania stymulatorów idefibrylatorów musimy dołożyć wszelkich starań, żeby tych powikłań uniknąć.

Chorzy przygotowywani do zabiegów elektroterapii,często obciążeni chorobami współistniejącymi,mają wskazania do przyjmowania leków przeciwkrzepliwych i przeciwpłytkowych. Dla właściwego przygotowania do zabiegu istotna jest znajomość zarówno wskazań, przyjmowanych przez chorego leków i możliwości ich odstawienia bądź zamiany na inny rodzaj leczenia. W dużej części przypadków (na przykład obecność sztucznych zastawek mechanicznych lub wysokie ryzyko zakrzepowo-zatorowe) zmusza nas do operowania bez odstawiania leczenia przeciwkrzepliwego, z uwzględnieniem podwyższonego ryzyka krwawienia.

Autorzy wytycznych dotyczących leczenia przeciwkrzepliwego i przeciwpłytkowego uwzględniają konieczność planowania zabiegów u leczonych chorych. Trzy główne, obowiązujące w tej sprawie dokumenty, to wytycznedotyczące podwójnego leczenia przeciwpłytkowego, przewodnik dotyczący stosowania NOAC i wytycznedotyczące leczenia chorych z wadami zastawkowymi.

Do zadań wykonujących zabiegi należy zapoznanie się z tymi dokumentami, uwzględnienie indywidualnego ryzyka zabiegu i takie jego przeprowadzenie, żeby zminimalizować z jednej strony ryzyko wystąpienia powikłania krwotocznego, a zdrugiej zaś nie narazić chorego na zdarzenia wynikające z odstawienia leków przeciwkrzepliwych lub przeciwpłytkowych.