Autor: Prof. dr hab. Maria Trusz-Gluza
Niniejszy kurs dotyczy trudnych decyzji u chorych leczonych przewlekle przeciwkrzepliwie, gdy wymagają oni wykonania operacji lub innej inwazyjnej procedury. Przeznaczony jest dla lekarzy-praktyków, zarówno kardiologów i internistów jak i lekarzy podstawowej opieki z zachętą, aby przedstawione zasady postępowania rozpowszechniali wśród różnych operatorów oraz anestezjologów.
Omówiono zasady postępowania zależnie od rodzaju antykoagulacji, ryzyka krwawienia związanego z charakterystyką pacjenta jak i z planowaną operacją. Poruszono też problem szczególnych decyzji, gdy operacja musi być wykonana w trybie natychmiastowym. Celowo pominięto zagadnienia dotyczące chorych z wszczepioną sztuczną zastawką serca.
Źródłem informacji na omawiany temat są bieżące dokumenty: wytyczne ESC poświęcone migotaniu przedsionków 2020 oraz uzgodnienia ekspertów amerykańskich (niezależnie ACC i AHA) i polskich 2017 poświęcone antykoagulacji i operacji oraz najnowszy przewodnik EHRA poświęcony NOAC z 2021 roku. Niestety, nie ma pełnej zgodności pomiędzy tymi opiniami, co potwierdza jak trudne mogą to być decyzje. Z pewnością wielokrotnie muszą być indywidualizowane i podejmowane przez szersze gremium – operator, anestezjolog, kardiolog.
